De wereld op zijn kop.

‘Ik weet niet hoe ik mij in het Uur U zal gedragen. Nu zitten we nog allemaal in het verzet. Ik ook natuurlijk. Maar als er morgen opeens een groep vluchtelingen bij mij aanbelt laat ik ze mooi niet binnen. Want dan komen er vlekken op mijn fraaie kleed. En een vlek op je kleed is een vlek op je ziel. Zo moedig en fatsoenlijk ben ik dus, als het er echt op aankomt. Al hoop je anders…’, aldus Adriaan van Dis in een recent interview in NRC Handelsblad. Voor velen herkenbaar, denk ik. Ook voor mij. We houden prachtige verhalen over de vreemdeling in onze poort, maar als het erop aankomt, kijken we vaak een andere kant op.
 

Van water naar wijn

Voor velen is op dit moment leven: overleven. In de eerste plaats natuurlijk in al die delen van onze wereld waar de nood niet te doen is. Maar ook dicht bij huis in deze eindeloze crisis waarin we precies dat moeten missen wat het leven kleur geeft en aangenaam maakt. Deze tijd werpt ons terug op de urgente vraag wat het menselijk leven nu echt de moeite waard maakt. Want hoe vaak leven we niet gewoon omdat de tijd doortikt. En voor je het weet ben je teleurgesteld oud geworden omdat je het gevoel hebt het leven niet geleefd te hebben. Hoe schokkend kan zo’n ontdekking zijn?

Wat maakt het leven de moeite waard? Bij die kernvraag worden we bepaald in het wonderlijke verhaal over de bruiloft te Kana. Een verhaal vol metaforen. Er is een bruiloft zonder wijn. En een bruiloft zonder wijn is als een leven dat niet tot zijn recht komt. Maar niemand lijkt het in de gaten te hebben. Totdat de moeder in het verhaal het opmerkt. ‘Er is geen wijn’, zegt ze. Gelukkig is er iemand die het ziet en er wat mee doet. Want dan gaat er iets gebeuren dat niemand kon bedenken. Dan wordt ineens zomaar water wijn. Er blijkt iemand op het feestje te zijn die de bruiloft tot een bruiloft maakt, het leven kleur geeft, liefde en daarmee betekenis. Het is de Messiasman. Die ook wel ‘bevrijder’ wordt genoemd.

Die Messiasman lijkt op Noach. Want het eerste dat Noach doet als hij de ark uitstapt, is een wijngaard bouwen en dronken worden van de wijn. Hij gaat van water naar wijn. En haalt daarmee het waarachtige leven binnen. Hij laat zien dat het kan.

Komende zondag gaan we van water naar wijn. Om even te kunnen proeven waar het ook al weer om gaat. Zeer nodig in deze schaarse tijden. Kaja Majoor en Harry Broom spelen Bach en Bréval om ons een beetje te troosten omdat we nu ook niet meer zingen kunnen.

Dat overleven maar weer een beetje leven zal worden.

Ad van Nieuwpoort
 

Marienbrunn: Levend water
Al sinds de jaren tachtig zijn er contacten tussen de Duinzichtkerk in het
Benoordenhout en de Evangelisch-Lutherse gemeente in de wijk Marienbrunn in
Leipzig. Sinds jaar en dag bezoeken beide gemeenten elkaar in het Hemelvaartsweekend. De laatste jaren participeren steeds meer CTK’ers in deze uitwisseling. In 2019 maakte ik deel uit van de groep van 22 Hagenaars die te gast waren in Leipzig.
Vorige jaar kon het bezoek al niet doorgaan en ook dit jaar staken de coronamaatregelen een stokje voor een ontvangst van de Duitse gemeenteleden in Den Haag. We zullen het dit jaar moeten doen met een digitale uitwisseling.
Op zaterdag ontmoeten gemeenteleden van de drie kerken elkaar op het olieplatform Gathertown. Op zondag zoeken we via YouTube en Zoom tijdens de kerkdienst contact met Leipzig. Het is jammer dat opnieuw de fysieke ontmoeting niet doorgaat, maar ook heel mooi dat we elkaar als drie gemeenten – twee in Den Haag en één in Leipzig –toch kunnen ontmoeten.
Pfarrer Jörg Sirrenberg en ik hebben de dienst samen voorbereid. Het thema is: levend water. We lezen het diepzinnige verhaal van de vrouw bij de bron
uit Johannes 4. We ontdekken dat een bron iets anders is dan een put. Een bron herbergt levend water. In een put staat het water stil. 
De vraag is nu waar vinden wij levend water, en waar staat het (water) bij ons stil?
Aan het begin en aan het einde van dienst zullen we via het internet een kijkje in elkaars kerkdienst nemen. Hopelijk lukt dat!

Jaap van den Akker

Des daags scheen zonlicht in de cel
twee decimeter op de muur,
dan stond te middag voor één tel
een zin gekrast in laaiend vuur.

Wie had de woorden ingekerfd?
- Merkteken van ons diepst begeren.-
Eén heeft ze met zijn bloed geverfd:
“Gerechtigheid zal wederkeren”.

Het is een fragment van het gedicht ‘Celdroom’ dat journalist en schrijver Henk van Randwijk schreef in zijn donkere cel toen hij in 1942 werd gearresteerd vanwege zijn betrokkenheid bij het verzet. In een situatie waarin alles donker is en op slot lijkt, komt er ineens iets binnen wat hij zelf niet had kunnen bedenken. Een woord van bevrijding te midden van de gevangenschap.

Het is een mooie illustratie van hoe de hemel functioneert in de bijbelse verhalen. Niet zozeer een plaats waar je naar toegaat na je dood, als wel een plaats waarvandaan bevrijdingsdaden en woorden te verwachten zijn. De hemel als bestaansvoorwaarde voor ons leven op aarde. Of heel primitief gezegd: de hemel als een dak van bescherming boven ons hoofd. Het is de plaats waarvandaan hoop in ons hart wordt gepland. En ook geloof en liefde. De hemel is er in de bijbel voor de aarde. Net als de profeet Elia, wordt ook Jezus aan ons zicht onttrokken om vanuit de hemel ons machtig nabij te zijn. Hemelvaart is daarom, zo zei ooit ook K.H. Miskotte, een bevrijdingsdag. Een dag die voluit gevierd moet worden.

Dat gaan wij morgen om 10 uur doen in een speciale dienst in onze zustergemeente aan de andere kant van het Haagse Hout: De Christus Triomfatorkerk.

Ad van Nieuwpoort

Pinksteren: roepingscode voor een nieuw bestaan

Waar blijft de euforie nu het einde van onze lockdown in zicht is? Zo vraagt ook Gijs van der Zanden zich af, afgelopen weekend in NRC. Wellicht lijden we aan een lichte vorm van re-entry anxiety of post-isolation anxiety. Termen die deze dagen steeds opduiken en gewoonlijk gebruikt worden voor mensen die lange tijd geen deel uitmaakten van het alledaagse leven. “‘Corona’ heeft ons vervreemd van ‘de ander’ en we hebben tijd nodig om weer aan elkaar te wennen”, zo schrijft Van der Zanden. Hoe zullen we het leven weer durven aan te gaan, ook als we bang zijn terug te vallen in de oververhitte patronen waar we afgelopen tijd juist even van verlost leken?

Pinksteren gaat over de roepingscode voor het nieuwe bestaan, zo schrijft Willem Barnard ergens. De leerlingen van Jezus keken wat verweesd naar de hemel. Geen idee hoe nu verder. Ze zijn als het volk in het exodusverhaal onder de berg Sinaï, zonder Mozes. Misschien wel zoals velen zich deze dagen voelen: teruggeworpen op onszelf. Niet willen vervallen in het ‘oude normaal’, maar ook nog geen idee hoe het ‘nieuwe’ vorm te geven.

Maar dan is er levensadem. Dezelfde adem die aan het begin van het Bijbelverhaal de mens in zijn neusgaten kreeg ingeblazen en hem levend maakte. Zo ook in het verhaal van Handelingen. Een heftige ademtocht en tongen als van vuur maken dat er ineens een nieuwe taal kan worden gesproken. Niet de vervreemdende taal van Babel en van Babbeltafels maar de taal van de liefde die niet uitsluit maar verbindt. Het is de heilige taal van de Tora die iedereen kan verstaan. Woorden die gaan over uittocht uit benauwdheid en over nieuwe, onvoorziene wegen naar een nieuwe tijd waarin wij worden zoals bedoeld: bevrijde mensen.

Dat gaan we aanstaande zondag vieren met J.S. Bach op Altviool met een vrolijke trompet en witte duiven die de kinderen laten vliegen vanaf ons kerkplein. Dat de Geest maar wat mag gaan waaien in onze hoofden en harten. Opdat de angst plaats zal maken voor vertrouwen en we moed krijgen voor wat komen gaat. Broodnodig!

Ad van Nieuwpoort

De beelden uit Kabul laten mij niet los. Sinds kort volg ik een jonge Afghaanse journalist die dagelijks tal van foto’s en filmpjes deelt uit zijn land in de greep van de wanhoop. Wat voorzichtig na vele jaren her en der wat opbloeide aan menselijkheid lijkt in één klap weer ongedaan gemaakt te worden, zo laten die beelden zien. ‘Met kalasjnikovs zijn de middeleeuwen opnieuw van toepassing verklaard’, schreef Pfeijffer. En wat hebben wij te bieden? ‘Erotiek van navelshirtjes en consumptiedwang’. Ook onze zogenaamde ‘Westerse Vrijheid’ lijkt verhaalloos met lege handen te staan. Het is niet om aan te zien.

Dat dit van alle tijden is, vertelt het verhaal van Handelingen (12). De kleinzoon van kindermoordenaar Herodes slaat vol willekeur om zich heen. Ontpopt zich als de zogenaamde beschermer van oude normen en waarden. En het volk lijkt te applaudisseren. Met de moord op Jacobus denkt Herodes de oude orde te kunnen herstellen. Petrus is de volgende. De verteller lijkt ons terug te willen voeren in Egypte, het land van de benauwdheid met zijn vernederende Farao’s. Maar wat deze schurk vergeet is dat Egypte niet het laatste woord heeft. Het zijn namelijk ‘de dagen der ongezuurde broden’, zo schrijft Lukas met een glimlach. Dagen van exodus, van uittocht.

De ter dood veroordeelde Petrus, de rots van de ekklesia, zit vastgeketend in de gevangenis. Maar hij is niet alleen. Er zijn gebeden die hem vergezellen. Gebeden als verzetsdaden tegen de gevestigde orde. De gemeente doet voorbede voor hem. En daarmee rekent zij met een andere orde. De orde van Paasbevrijding.

En zo wordt Petrus als een Elia door een engel bij de hand genomen om dwars door ijzeren poorten te gaan. Hij gelooft zijn ogen niet. En de biddende ekklesia evenmin. Dezelfde engel die Petrus uitleidt uit de benauwdheid, maakt van Herodes wormenvoer. Machten die de menselijkheid de nek om willen draaien moeten het ontgelden. En het woord van bevrijding zet zich door. Tegen de klippen op.

Een verhaal van hoop is het. Te midden van gitzwarte berichten. Om moed te houden, niet cynisch te worden en te weten: dit is het einde niet. Er is iets sterkers dan wat we zien.

Ad van Nieuwpoort

 

Op zondag 5 september lezen we uit Deuteronomium en uit het Marcusevangelie. 

Uit Deuteronomium (4: 1 - 2 en 10-20) lezen we woorden uit de toespraak van Mozes tot het volk Israël bij de Jordaan. Mozes geeft de leefregels mee aan zijn volk opdat het zich teweer kan stellen tegen de verleidingen die opnieuw onvrij kunnen maken, in “het land aan de overkant”. Ook voor ons is de vraag: hoe gaan we om met de vrijheid die door God gegeven is? Hierbij is traditie, overlevering nodig. Niet uit conservatisme, maar omwille van de vrijheid.

In Marcus 8: 27-9: 1 staat de vraag naar wie Jezus is centraal. Petrus denkt het te weten: “u bent de Messias!”. Jezus ontkent die belijdenis niet, maar verbiedt toch om erover te spreken. Dat lijkt merkwaardig, want het evangelie moet toch de wereld in? Iedereen moet dan toch juist weten dat Jezus de Christus is. Het wordt bemoeilijkt door de vraag hóe Jezus dat zal zijn. Er vallen over en weer harde woorden.

Het blijft ook voor ons de vraag: hoe kan nu juist deze mens, die zo geleden heeft en gekruisigd werd, de messias zijn? En toch kunnen we alleen maar wijzen naar Jezus, in navolging van het Evangelie en van de eerste christenen. Deze mens hebben wij te volgen: juist in hem worden Gods bedoelingen zichtbaar, ook al lijkt hij machteloos te zijn. In de woorden van lied 533, met die prachtige tekst van Karel Deurloo: 

“Daar komt een man uit Nazareth. Zijn naam is: Hij die mensen redt, en met de minsten wil hij zich verbinden; zijn naam is bij vergetenen te vinden.”

Daar hebben we hem dus te zoeken: bij de mensen die vergeten worden. Waarvandaan ze ook komen. 

Graag tot zondag!

Erwin de Fouw, bijstand in het pastoraat

Op vrije voeten....

Voor wie of wat gaan wij in ons leven niet regelmatig door de knieën? Wat hebben we niet over voor wat anderen vinden van wat hoort of moet? Wat geven we niet op voor zaken die belangrijk worden geacht? Voor een glanzende carrière bijvoorbeeld, waarin we onszelf misschien wel kwijtraken. Wat doen we niet allemaal om aardig gevonden te worden, terwijl we misschien wel steeds meer vervreemd raken van wie we zijn en wat we zouden willen? Welke rol speelt status en geld niet in de beslissingen die we nemen? Wat zijn de paradigma’s waar iedereen van uit gaat maar die soms wel lijken op de tralies van een gevangenis?

In het bevrijdende bijbelverhaal worden al die machten waar wij regelmatig voor de knieën gaan ‘goden’ genoemd. Goden die ons vernederen, ons tot slaaf maken en ons verhinderen om te worden die we zijn. Het adagium van het slothoofdstuk van het profetenboek Jozua is dan ook: Geloof niet in God, maar dien JHWH! Het klinkt ons misschien wat vreemd in de oren dat dit zo in de bijbel aan de orde komt, maar het behoort tot de kern van zijn kritische boodschap. Uittocht uit het slavenhuis betekent dus ook uittocht uit het knechtschap van religieuze machten die de mens kleineren en maken tot onderworpen schepselen.

De theoloog Ton Veerkamp schrijft ergens dat ‘God’ een woord is dat staat voor dat wat in een samenleving het hoogst genoteerd staat, waar mensen achteraan lopen, wat de dienst uitmaakt. Daarom komt het erop aan die goden te herkennen en te ontmaskeren. Het is precies wat Jozua doet voordat hij sterft. Wil dat veel belovende land echt een land van shalom zijn, zullen we ook in ons eigen leven die machten te lijf moeten gaan. En ontdekken dat er één is die anders is. Die niet past in het algemene godenrijtje. Eén die ons bij name kent en niets liever wil dan dat wij leven als bevrijde en geliefde mensen.

Daarover gaat het aanstaande zondag. Opdat wij goed toegerust opgaan naar een, hoop ik, ‘nieuw normaal’. Met ontroerende viool- en celloklanken. En met liederen die ons een hart onder de riem steken.


Ad van Nieuwpoort

Never let a good crisis go to waste.Deze uitspraak die wordt toegeschreven aan Winston Churchill ik nog nooit zo vaak gehoord als in het afgelopen jaar. We zaten nog niet in de eerste lockdown in 2020 of de evaluaties begonnen al. Wat zijn de plussen van deze crisis? Welke lessen kunnen we leren? Wat kan er anders? Te snel, dacht ik toen. Mogen we eerst eens klagen bij het leed dat we in de ogen kijken? Mogen we rouwen en geschokt zijn? 

Toen het kabinet eind juni van dit jaar de versoepelingen aankondigde kwamen de lijstjes weer terug. Nu leek het een beter moment. Wat nemen we mee uit deze crisis? Wat bracht een lockdown ons? Net toen de eerste antwoorden werden gegeven, ging het al weer mis. We werden ingehaald door de werkelijkheid. Waren we te hard van start gegaan? Was er nog te weinig fundament om de weg vooruit te kunnen vinden? Misschien is zo’n fundament wel te vinden in de bijbelse verhalen. In het bijbelboek 1 Koningen komt de profeet Elia terecht in wat velen nu een burn-out zouden noemen. Het is woestijntijd in zijn leven. De crisis is zo intens dat zelfs de vraag naar dood en leven op tafel komt te liggen. In de woestijn van de eenzame crisis is er echter ook een helpende hand. De bijbelse God hoort en ziet Elia en wijst hem de weg vooruit. Welke lessen kunnen wij leren uit dit verhaal over crisis en de weg voorwaarts?

Komende zondag in de Duinzichtkerk een dienst over hoe wij het volhouden in een crisis en hoe we de weg vooruit weer kunnen vinden zonder te hard van start te gaan. Liedteksten van Huub Oosterhuis, Sytze de Vries en Muus Jacobse omlijsten het geheel. 

Robin ten Hoopen

Thema: Opnieuw een zomergast met een Bijbels verhaal over crisis en de weg vooruit

De vakantietijd is aangebroken. Een tijd voor zomergasten. In de kerk en op de buis. Ook een tijd om na te denken. Om te leren omdenken. Om daarna door te kunnen bewegen naar een betere toekomst, zonder angst voor de verandering die daarvoor nodig is.
De eerste VPRO-zomergast van dit jaar op TV was rijksbouwmeester Floris Alkemade. Hij onderstreepte de noodzaak van verandering. Volgens hem is verbeeldingskracht nodig om de grote vragen van onze tijd te beantwoorden. Om een toekomstbeeld te vormen waar we naar kunnen verlangen. Met alleen politieke taal kom je er niet. Alkemade ziet daarbij een belangrijke rol weggelegd voor kunst en wetenschap: Wetenschappers moeten twijfelen aan wat ze zeker weten, kunstenaars moeten zeker weten waaraan ze twijfelen. Zo ga je vindingrijker om met de toekomst.  
Het meest verrassend in de uitzending was het fragment dat Alkemade liet zien van het spelprogramma ‘Wedden dat ik het kan’. Daarin kreeg Amber, een meisje van 8 à 10 jaar oud, het voor elkaar om meer dan 15 keer een handstand te maken in een kliko. Daarvoor is, volgens Alkemade, verbeelding nodig. Dat je in staat bent om in een onmogelijke positie een andere weg te vinden. Van de paters leerde hij dat het gaat over geloven, niet over zeker weten.
Deze zondagmorgen gaan we het in de Duinzichtkerk ook hebben over geloven zonder zeker weten en over het vinden van een andere weg. Niet over de handstanden van Amber, maar over Petrus wandelend over het water. Min of meer ook als vervolg op uw zomergast van vorige week. Met lezingen uit Hebreeën 11 en Matteüs 14. Ik kijk ernaar uit om deze zondag als zomergast bij u voor te mogen gaan.

Ds. Henk Steinvoort

 

Water, water en nog eens water … Het houdt maar niet op!

De hemelsluizen staan open en beroeren de aarde en die lijkt er beroerder aan toe dan ooit.
Lijkt … want we hoeven maar terug te gaan naar Noach en wat te denken van 1953 in ons eigen land.

Als de Schriften opengaan wordt ons verkondigd dat het mogelijk is en noodzakelijk om de natuur in cultuur te brengen. Daartoe sluit de Ene een verbond met als teken de regenboog en realiseren wij deltawerken aan zee en overloopgebieden langs de rivieren. Dat biedt bescherming en redding tegen en van die oerkracht, die zomaar onze leefgrond tot een doodsgebied kan maken.

In het Evangelie komende zondag uit Johannes 6: 16-21 treedt Jezus het water met voeten en ook de profeet Jesaja 43: 1-13 schrikt niet terug om de wateren tot de orde te roepen. Goed om hierbij te bedenken, dat wat zij verhalen ‘theologie’ is! Dus geen feitenrelaas, noch natuurkundige realiteit, maar belofte voor de toekomst. Natuurlijk moet dan onderzocht worden hoe het zo heeft kunnen komen, maar vooral ons de vraag stellen: “Hoe nu verder?”.

ds IJjo Akkerman

Liedjes van Bevrijding

‘Via de tam-tam bereiken goede berichten het kamp. Japan zal de oorlog verliezen. Volgens het laatste nieuws zijn de geallieerden in Normandië geland. De ‘tam-tam’ bestaat uit pianomuziek, een grammofoon en een kinderkoor in de huizen van Chinese families die achter het gedèk, voorbij de Papandajanlaan wonen. Deze mensen steken ons een hart onder de riem. Doordat ze de taal goed spreken en in Nederland gestudeerd hebben, kunnen zij de kampbewoners bereiken met liederen. De deuren in de tuin worden wijd opengezet, de vrouw des huizes gaat achter de piano zitten en kinderen, die overal vandaan gehaald worden, zingen in koor de bevrijdingsliedjes.’
 
Aan het woord is ons gemeentelid Henriette van Raalte – Geel die vanuit het perspectief van een vijfjarig meisje haar ervaringen in Japanse interneringskampen deelt in haar boek ‘Mogen wij altijd in dit kamp blijven?’. Een aangrijpend verhaal dat we niet voor niets aanstaande zondag willen aanhalen voorafgaand aan de nationale herdenking 15 augustus 1945 bij het Indisch Monument. Het is het verhaal van moeders en kinderen in desolate, mensonterende omstandigheden zonder perspectief. 
 
Maar dan zijn daar dus die liedjes. Die bevrijdingsliedjes. Signalen uit een andere wereld. Een wereld die weet dat het lijden eindig is en het licht sterker is dan de duisternis. Het zijn dezelfde liedjes die Paulus en Silas in het boek Handelingen zingen in de nachtelijke gevangenis. Ze zingen van bevrijding terwijl ze aan alle kanten vastgezet zijn. Geen enkele kans op bevrijding. 
 
En toch. Zoals die liedjes van de Chinese families door het prikkeldraad van de kampen heen te horen waren en een nieuwe tijd aankondigden, zo breekt ook in die nachtelijke gevangenis het licht binnen. Wie gevangen is wordt bevrijd. Profetenwoorden worden waar.

We gaan het er zondag over hebben. Waarin zitten wij allemaal gevangen? En kennen we die liedjes nog? Zijn we ontvankelijk voor de signalen dat het anders kan? Een stille zomerdienst om de hoop te oefenen en het geloof. 
 
Kom gerust en meld u aan! Er is nog plaats genoeg en beeld en geluid zijn ter plekke het best!
 
Graag tot zondag!
 
Ad van Nieuwpoort


ds Ad van Nieuwpoort

Olivier Elseman 

Weg

De Vlaamse psychiater Dirk de Wachter vergeleek onlangs onze tijdgeest met een speedboot, TINA genaamd: There Is No Alternative. Vooraan staan blitse jongens in dure pakken champagneflessen leeg te spuiten. Maar achteraan vallen mensen uit de boot, omdat het zo snel gaat en er geen relingen zijn. En achter die boot varen de psychiaters en psychologen in rubberbootjes om die mensen op te vangen. Met die mensen, spartelend in het water, is niks mis. Het zijn gewone mensen zoals u en ik die deze ratrace niet aankunnen en opgevangen moeten worden. Een misschien wat overtrokken beeld, maar tegelijk ook heel raak. En de vraag is natuurlijk: in welke bootje zitten wij? Hoe houden we die tijdgeest van ons lijf? En hoe vinden wij een weg door alle obstakels van het leven heen? Een weg die leidt tot ware menselijkheid?

Daarover gaat het metaforische verhaal van Jozua. Wil dat kwetsbare mensenvolkje het veelbelovende land kunnen betreden moet het door de wateren van de Jordaan. Het wordt verteld als een rite de passage. Die wateren van de Jordaan verwijzen naar de chaoswateren uit Genesis. De wateren die bedwongen moeten worden, willen ze ons niet overspoelen. We komen ze tegen door heel het Bijbelverhaal heen. En wie kent die wateren niet? De grote hinderlagen die ons belemmeren te worden waartoe wij zijn bedoeld. De doodswateren die op de loer liggen om ons leven te bedreigen.

Het volk moet achter de ark aan. In die ark ligt de Tora. Het bevrijdingspamflet. Een blauwdruk voor goed menselijk leven. Noem het een moreel kompas. Heel precies op goede afstand moeten ze achter die ark aan. Want waar die ark gaat, wijken de wateren. Daar is een weg om te gaan. Geen speedboot waar je van afvalt maar een veilige weg die dwars door alle hindernissen wordt gebaand.

Over die weg gaat het aanstaande zondag. En in de verte zien we ook Jezus de wateren betreden. Als een levende ark die maakt dat wij gaan kunnen. Zonder angst en vrees. Op weg naar een nieuwe tijd. En naar goed land.

Ad van Nieuwpoort


 

Een nieuwe tijd breekt aan!

Hoe prettig is het om te verkeren met mensen die het met je eens zijn. Fijn om bij elke post talloze ‘likes’ te scoren. Hoe heerlijk om je rond te kunnen wentelen in je eigen bubbel zonder kritische tegengeluiden. We zien het ook deze dagen weer gebeuren. En ook met de verkiezingen voor de boeg zal er weer vrolijk voor eigen parochie worden gepreekt. Maar ondertussen polariseert onze samenleving tot op het bot en raken in toenemende mate mensen elkaar uit het oog. Want iedereen zit opgesloten in zijn eigen werkelijkheid en heeft geen idee meer wat er echt leeft bij die ander die je op veilige afstand houdt. 

Ook Jezus preekt aanstaande zondag voor eigen parochie. In Nazaret, waar hij vandaag komt, horen ze hem graag. En zijn boodschap is prachtig: er breekt een nieuwe tijd aan. Zij die het niet redden in deze wereld worden op hun benen gezet. Zij die opgesloten zitten in hun gevangenisjes zullen worden vrijgelaten. Die het niet meer zien zitten, krijgen een nieuwe visie. En wie voortdurend onder de voet worden gelopen zullen in ruimte worden gezet. Een jubeljaar zal aanbreken: voor iedereen een nieuw begin met schone lei. Hoe bemoedigend en hoopgevend wil je het hebben?

De parochie stemt in met luid gejuich, onder de indruk als ze zijn van zijn mooie speech. Maar dat dit een boodschap is die hun veilige wereldje zal openbreken, daar hadden ze niet helemaal mee gerekend. Dat die boodschap misschien wel in de eerste plaats geldt voor die zogenaamd ongelovige om te hoek, daar wil de parochie niet aan. Zij hadden toch patent op de waarheid? Zij stonden toch aan de goede kant? Oikofobie, dat is het!

Aanstaande zondag een kritisch verhaal vol hoop op een andere wereld. Waarin muren worden geslecht en mensen worden bevrijd uit hun bubbel om samen met anderen in te staan voor degenen die het onderspit delven. Heilige huisjes gaan op de helling, maar er gloort een nieuwe tijd waarin iedereen recht zal worden gedaan. Ook Mozart zorgt dat we al iets daarvan proeven kunnen in het spel onze twee vioolengeltjes.

‘Als deze crisis ons ergens van heeft doordrongen, is dat we resonantie nodig hebben om betekenisvol te kunnen leven, om niet opgesloten te raken in onze eigen hoofd, met depressie en waan als gevolg’, aldus Bas Heijne onlangs in NRC Handelsblad. In zijn verhaal voor de Museumvereniging schetst hij het museum als plaats bij uitstek waar de resonantie wordt gezocht. ‘Je wordt aangeraakt door iets dat buiten jezelf staat, een schilderij, een beeld, een gebruiksvoorwerp uit het verleden, een creatie voor de toekomst.’ Alleen is het probleem dat wij die ervaring van ‘resonantie’ vaak zelf in de weg staan. De files voor de Mona Lisa blokkeren wat je zoekt. Maar ook onze eindeloze neiging tot reproductie met onze ‘selfies’ en behoefte om de dingen vast te leggen maken het vaak onmogelijk iets nieuws binnen te laten komen. 

Daarover gaat het ook in het verhaal van aanstaande zondag. Rabbi Jezus zit te midden van de fine fleur van de gevestigde orde. Geleerden uit de wijde omgeving hebben hem opgezocht vanwege zijn nieuwe interpretatie van oude bronnen. Onder hen vooral ook degenen die het erfgoed willen bewaken en huiverig zijn voor nieuwlichterij. Past wat deze uitlegger te zeggen heeft wel binnen de kaders die wij hoog willen houden? 

Maar terwijl zij druk aan het discussiëren zijn, is daar een verlamde. Een mens die lamgeslagen is en niet meer in staat is, zijn leven te leven. En die mens staat misschien wel voor wat ook wij deze dagen ervaren. Maar gelukkig zijn er in zijn omgeving mensen die zich niet bij die verlamming neerleggen. Zij aanvaarden zijn lot niet en hopen op beterschap. Mensen die de bediscussieerde Schift misschien wel beter begrijpen dan al die geleerden bij elkaar. Ze willen hun verlamde vriend bij Jezus brengen. En doen daarmee waar heel de Bijbel vol van is. Was het niet Jezus die sprak over het grote jaar van bevrijding?

Maar er is een filevorming ontstaan rondom Jezus. Al die mensen die Jezus willen inpassen in hun kaders staan hun eigen verlangen naar ‘resonantie’ in de weg. Er is geen plaats voor die verlamde die zij misschien allemaal ten diepste zelf wel zijn. Dan moet die verlamde maar door het dak, zo denken zijn vrienden. Dwars door de bestaande orde heen, de diepte in. Om daar nieuw leven te vinden.

De verlamde breekt dwars door onze façades heen. Om ons wakker te schudden en ons open te breken. ‘Sta op en wandel!’ is het verassende woord dat alles nieuw maakt. Om die resonantie te kunnen ervaren, hebben we deze rabbi nodig, zo blijkt.

Opdat we niet opgesloten raken in ons eigen hoofd…

Ad van Nieuwpoort
 

Zondag 6 juni A.D. 2021 
Tweede zondag van Pinksteren
 
In de tijd van Pinksteren, Paasfeest in het goud, gaat het om de kwaliteit van ons mens zijn.
God de Heer is dé Mens. 
Elk mens is in principe geschapen om in Gods Menszijn te passen als in een mal.
Dat weet een mens niet van nature.
De ogen moeten opengaan voor een ander weten.
Een mens moet van boven, de hemel, uit God, geboren worden. Een geestelijke mens worden, om de eigen natuur op een hoger plan te brengen.
 
Het alternatieve oecumenisch leesrooster volgt de komende maanden het Johannes evangelie. 
We hebben de bruiloft te Kana gehad met de doorverwijzende Maria, Nikodemus die nog niet zeker weet hoe hij moet kijken naar Jezus. 
Nu ontmoeten we Jezus blijde vriend, Johannes de Doper. Jezus wordt steeds groter. Lees eens Johannes 3: 31, de tekst van de Duinzichtkerk. De Doper is er blij mee. De spanning tussen hemel en aarde, tussen twee manieren van weten, is groot! En weten is bij de evangelist Johannes zien.
Leren om goed te zien, dat is een taak voor de leerling van Jezus.
 
Wat daar bij hoort lezen we in de brief van Paulus aan de Romeinen. Het gaat om de liturgie, praktische dienst, aan mensen op aarde in deze wereldtijd.
 
Lezingen: Johannes 3: 22 – 36 
                  Romeinen 12: 1 – 2, 9 – 21
 
Jacob Korf
 

Zondag 13 juni 2021, derde zondag van Pinksteren
 
Aan den lijve

Met een mooi moreel kompas alleen red je het niet. Die bevrijding moet aan den lijve ervaren worden. Het moet in je lijf gaan zitten. In je hoofd en in je hart. En ook daar waar je potentie zit. Het moet een manier van leven worden. Anders wordt het een mooi domineesverhaaltje in dienst van de koopman die alleen maar uit is op gewin. Als je zelf de bevrijding niet geproefd hebt, hoe kan je dan een bevrijder van mensen worden?

Daarover gaat dat wonderlijke verhaal in het boek Jozua dat meestal wordt overgeslagen. Voordat het veelbelovende land kan worden betreden, moet er eerst een besnijdenis plaatsvinden. Laten we dat vooral niet al te letterlijk nemen. Dat eendimensionale leven dat neigt naar verslaving aan van alles, moet besneden worden. De apostel noemt het zelfs de besnijdenis van het hart. Willen we niet steeds terugvallen in de benauwde smaadpatronen van Egypte, zal ons gesloten leventje opengebroken moeten worden. Pas dan ontdekken we dat het leven een geschenk is en dat we vrij gemaakt zijn om tot onze bestemming te komen.

Dat volk is als die verlamde man in het evangelie die al achtendertig jaar wacht op een medemens. Een verloren leven lijkt het. Alles voor niets met de dood als bestemming. Maar dan is daar dus iemand die deze verlamde man aanspreekt en hem wegtrekt bij dat leven dat alleen maar gaat over de vraag wie de eerste is. Dat Egyptische slavenbestaan. Een stem van liefde besnijdt zijn verlamde leven. En hij staat op. En hij wandelt het nieuwe leven in.

En zo zien we dat geknechte slavenvolkje opstaan om het leven te omhelzen. Het leven zoals het is bedoeld. Het echte leven samen met al die anderen die ook zo smachten naar bevrijdingsadem.

Dat volkje, die verlamde man. Misschien zijn wij het wel. Op weg naar een nieuwe tijd. We gaan het meemaken aanstaande zondag. Op hoop van zegen. En met de verrassende celloklanken uit Brazilië. Met steeds wat meer mensen.

Ad van Nieuwpoort
 

Muren

Overal in de wereld werpen mensen muren op. Muren om de eigen rijkdom te beschermen. Muren om opgebouwde zekerheden veilig te stellen. Muren die het gevoel van vrijheid moeten geven. Muren die het vreemde buitensluiten. Muren van verdeeldheid. Maar ook muren tussen mij en die ander. Muren waarachter ik mij kan verschuilen. Muren, opdat ik maar niet het achterste van mijn tong hoef te laten zien. Muren worden gebouwd waar het vertrouwen ontbreekt en de angst regeert.

Aanstaande zondag lezen we in het profetenboek Jozua het verhaal van de ommuurde stad Jericho. Niemand kan eruit. Niemand kan erin. Alles zit potdicht. Er is geen beweging in te krijgen. De lockdown is compleet. Wat het veelbelovende land had moeten zijn, blijkt een totalitair systeem waar je niet meer in of uit kunt. Het is een veelzeggende metafoor voor de systemen waarin wijzelf vaak opgesloten zitten.

Hoe doorbreek je al die muren? We zien in het verhaal een wonderlijke optocht rondom de stad. Elke dag maakt het exodusvolkje een rondgang. En op de zevende dag gaan ze zeven keer om de stad heen. In het midden van die lange stoet is daar weer die kist met wat bevrijdingswoorden erin. En we zien sjofars. Langwerpige toeters die moeten aankondigen dat de bevrijding gaat beginnen. Meer is het niet.

Niet met geweld worden muren neergehaald, zo wil het verhaal. Maar met liedjes van bevrijding. Met de wekelijkse oefening van de liturgie. Geen gezicht vaak. De bewoners van Jericho halen hun schouders op. Maar die liturgie blijkt sterker dan welk leger ook. Het is wat we elke zondag in de kerk proberen te doen. En gelukkig nu met steeds wat meer mensen.

Aanstaande zondag. Met Joshua fit the battle of Jericho en andere bevrijdingsliedjes. Voor wie zoekt naar wat moed om muren te kunnen doorbreken.



Ad van Nieuwpoort

Met ingang van zondag 6 juni 2021 weer met 50 mensen naar de kerk, exclusief medewerkers en kinderen tot en met 12 jaar.  

Er zijn wel een paar voorwaarden aan verbonden. Klik hiervoor op 'lees meer'.
 

Betere weerstand

Afgelopen week hebben we met een zucht van opluchting afscheid genomen van een tweedrachtzaaier. Dat is een zegen maar schept tegelijk ook een geweldige verantwoordelijkheid. Want hoe voorkomen we dat we opnieuw ten prooi vallen aan tweedrachtzaaiers? En hoe zit het met de tweedrachtzaaier in onszelf? ‘Verbinden’ is een mooi en geliefd woord, maar hoe doe je dat als je alleen gelooft in jouw eigen gelijk?

Aanstaande zondag komen we in het verhaal van Lukas ook een tweedrachtzaaier tegen. Als de Messiasman veertig dagen niet gegeten heeft en in een diepe crisis verkeert, komt die ‘in- de-war-schopper’ tevoorschijn. Die tweedrachtzaaier is dol op een crisis. Daar smult hij van. Want dan kan hij namelijk geruisloos doen wat hij wil. Als niemand het meer weet, als elk ankerpunt is vergeten dan komt hij op de proppen om zijn vernietigende werk te doen. Op het moment dat je aan het eind van je Latijn bent, komt er zo’n stemmetje dat je naar beneden wil halen. Dat jou wil wegtrekken bij het ware leven.

Maar de Messiasman biedt weerstand. Hoewel hij op de bodem van de afgrond verkeert, weet hij de verwarder van zich af te slaan en overeind te blijven. Hoe komt hij aan die stevige weerstand? Het zijn de schriftwoorden van bevrijding die in hem hun werk doen. Maar het is ook die ene stem die hij hoorde toen hij kopje onderging in het verlieswater van de Jordaan. Een stem die zei: ‘Jij bent geliefd! Weet dat!’.

Hoe voorkomen we dat ook wij in de crisis waarin wij verkeren, zomaar ten prooi vallen aan de tweedracht in onszelf en om ons heen? Door terug te keren tot de liefde die ons het eerst heeft liefgehad, zo wil het verhaal. Als we ons daardoor laten leiden, houden we vaste koers in wankele tijden.

Aanstaande zondag lezen we het verhaal van de verzoeking in de woestijn. Toepasselijker kan haast niet. En twee cellisten troosten ons met Vivaldi en Saint-Saëns.

Voor een betere weerstand.
 

Ad van Nieuwpoort
 

‘Life changing experience’

Hoezeer kan je soms het gevoel hebben dat je eindeloos aan het zwoegen bent zonder enige zin en resultaat. Ook juist deze dagen nu de coronamoeheid alom toeslaat. Voortdurend bezig tal van ballen in de lucht te houden en niet toekomen aan waar je het voor doet. Vol vuur ergens energie in steken en als je achteromkijkt, geen enkel resultaat zien. Dat gevoel. Verlangen naar zin en verdieping en desondanks aan de oppervlakte blijven.

In het verhaal van aanstaande zondag gaat het daarover. Vissers hebben een hele nacht gezwoegd maar niets gevangen. Ze komen met lege netten thuis. Met lege handen. Maar dan is daar de Messiasman die in hun bootje gaat zitten. Heel vreemd. Ze hadden immers net hun vruchteloze nacht afgesloten om naar huis te gaan. Om te gaan slapen. Maar ineens zit daar die Rabbi in hun bootje om Tora-les te geven aan de mensen bij het meer. Hij doopt hun vruchteloze bootje om tot leerhuis en roept vervolgens die vissers op om de diepte op te zoeken.

Een volstrekt ontregelende roeping in het zwoegende leven van een paar vissers, is het. Ze moeten de diepte in, zoals Jona de diepte in moet. En zoals hij zelf kopje onder wilde in de Jordaan. Komend van de oppervlakkigheid zonder doel en zin ontdekken ze in de diepte het ware leven. Een ‘life-changing-experience’ noemen we dat tegenwoordig. Door iets te doen dat tegen alle logica en natuurwetten ingaat, ontdekken ze ineens waar het om zou kunnen gaan in het leven. En niet zomaar een beetje, maar voluit en royaal. Hun netten kunnen de vissen niet bevatten, zoveel.

Zwoegende vissers worden ineens tot leerlingen. Tot mensen die andere mensen bij hun vruchteloze bestaan wegroepen om hen op hun benen te zetten.

Zondag zit Jezus in ons coronabootje. Om ons weg te halen bij de vermoeiende oppervlakkigheid en ons nieuwe wegen te wijzen.  Ook Bach zal ons een handje helpen.

Voor wie zoekt naar wat verdieping.
 

Kom uit die boom!

Doen wij in ons leven waartoe wij geroepen zijn? Een steeds weer terugkomende vraag die opduikt als je bijbel probeert te lezen als een moreel appèl. Hoe vaak hebben we niet het idee dat we iets doen dat op grote afstand staat van wie wij zijn? Dat je iets doet omdat je denkt dat het moet. Of vooral om te kunnen voldoen aan wat anderen belangrijk vinden. In de gesprekken die ik deze week voer met jonge politici merk ik dat het begrip roeping weer nieuw leven krijgt. Goede banen, glansrijke carrières worden verlaten om een bijdrage te leveren aan onze samenleving. Heel hoopvol en inspirerend. Nooit gedacht dat gesprekken met politici mij zoveel hoop zouden geven.

In het verhaal van komende zondag gaat het over Zacheüs. Zijn naam betekent: reine, onschuldige. Hij is geroepen om een rechtvaardige te zijn, maar het is hem niet gelukt. In de verkeerde baan gerold. Heel succesvol. Bijzonder rijk geworden. Maar er ontbreekt iets. Iets wezenlijks. Maar hij weet niet goed wat. En daarom hoopt hij dat ene Jezus hem verder kan helpen. Een wilde vijgenboom doet wonderen. Hij kan zich blijven verbergen en heeft tegelijk mooi zicht. Vanuit die boom moet Jezus wel in beeld komen.

Zacheüs is vastgezet door de mensen in het beeld van vuile graaier. Niemand noemt hem meer bij zijn naam. Hij is een soort geworden waar je al je frustraties op kan botvieren. Iedereen doet er aan mee. Hij is gevangen in een oordeel. En daar is hij zo langzamerhand aan gaan wennen. Maar eenzaam is deze mens wel. Eenzaam in zijn scheefgegroeide leven. Totdat hij wordt aangesproken. Iemand zoekt hem op waar hij zit. Iemand noemt hem bij zijn naam. Niet om het te veroordelen, maar om hem te ontmoeten. In liefde. In ontferming.

En zo wordt die uitgekotste Zacheüs zomaar tot een medemens met een hart vol liefde. Omdat er iemand was die hem niet veroordeelde maar hem bij zijn naam noemde. Het is precies waar wij allemaal naar smachten.

Aanstaande zondag klimmen we met Zacheüs in de vijgenboom van de Duinzichtkerk. Op hoop van zegen.

Ad van Nieuwpoort

'...wat je de Vader ook vraagt in mijn Naam - Hij zal het je geven' (Joh. 16: 23b).

Als je aan mensen vraagt of ze wel eens bidden, dan krijg je vaak als antwoord: soms, als ik voor een moeilijke beslissing sta of op momenten dat ik het moeilijk heb. Dan doe ik een schietgebedje. Niet dat ik in God geloof of zo, maar toch. Je weet maar nooit waar het goed voor is.