Terugblik Duinzichtgesprek De Toekomst van Europa

Terugblik Duinzichtgesprek De Toekomst van Europa
N.a.v. de Russische oorlog in Oekraïne en de Iraanse aanval de voorgaande nacht signaleerde Kleiweg de Zwaan dat dit soort gebeurtenissen aantonen dat de afgelopen 75 jaar onder een Amerikaanse veiligheidsparaplu misschien exceptioneel zijn geweest. We zijn min of meer terug in het vroegere ‘normaal’ waarin grote landen met elkaar concurreren en bij de behartiging van hun belangen geweld niet schuwen en dat zijn wij na al die jaren ontwend.                                  

De EU staat nog steeds voor een idee, is een pacificatieproject en heeft zich ontwikkeld tot een 4de bestuurslaag naast gemeenten, provincies en Rijk. We waren gewend geraakt aan allerlei zekerheden: vrede op ons continent, goedkoop gas uit Rusland, veel en ook goedkope spullen uit China en de VS als overkoepelende veiligheidsfactor. Die zekerheden zijn weggevallen of minder zeker. Dat dwingt Europa tot aanpassingen. Op de vraag of Europa dat wel kan verwijst de PV EU naar eerdere crises zoals de Eurocrisis, migratiecrisis en de integratie van een reeks nieuwe lidstaten in de jaren ‘90. Europa is door en na crises juist sterker geworden. Wanneer er nog meer landen bijkomen bijv. op de Westelijke Balkan zullen zeker aanpassingen nodig zijn.

Over het vetorecht merkt Kleiweg de Zwaan op dat bij veel onderwerpen vooral op economisch gebied dat niet geldt, maar sprake is van een gekwalificeerde meerderheid. Het vetorecht kan ook voor ons land nuttig zijn bijvoorbeeld bij de vaststelling van de Europese begroting. Het vetorecht zet dus niet de bijl aan de wortel van Europa, mits verstandig gebruikt. Wie dat niet doet zoals Orban maakt het uiteindelijk zichzelf moeilijk. Op de vraag van Van Nieuwpoort hoe andere landen naar Nederland kijken merkt Kleiweg de Zwaan op dat Rutte als Premier veel statuur en invloed heeft opgebouwd en ons land vooroploopt in steun aan Oekraïne, maar dat bijvoorbeeld landen als Zweden en Finland niet begrijpen dat Nederlandse pensioenfondsen zelfs nu er oorlog woedt op het continent die ook onze veiligheid raakt nog steeds niet willen investeren in de defensie-industrie.

Het blijft lastig de EU te promoten. We moeten vooral de grote economische voordelen, zeker voor ons land, blijven benoemen maar tevens meer aandacht geven aan onze gezamenlijke geschiedenis, cultuur en identiteit. Gevraagd naar wat de EU heden ten dage nog heeft te verzoenen wees Kleiweg de Zwaan op de tegenstellingen tussen stad en platteland en die tussen rijk en arm. Om Rusland’s agressie te beteugelen moeten de defensie-uitgaven van de EU-landen fors verder omhoog en moeten we duidelijk maken dat ‘iedere centimeter’ van het NAVO-grondgebied verdedigd zal worden. Het gevaar van uitholling van de Unie van binnen uit door populistische partijen kan worden tegengegaan door aanpassingen binnen de Unie.

Op de vraag welke speelruimte een PV heeft bij de uitvoering van ‘Haagse‘ instructies antwoordde Kleiweg de Zwaan dat v.w.b. instructies uit de hoofdstad het bekende Romeinse gezegde geldt: ‘Roma locuta, causa finita’ (‘als de Keizer heeft gesproken, is de zaak beslist’), maar dat de PV wel speelruimte heeft in de wijze waarop hij instructies uitvoert. Een PV behartigt nationale belangen, maar wie komt op voor de Europese belangen? Dat is de Europese Commissie. Op de vraag of hij ook kritiek heeft op de EU, zei hij dat het hem irriteert wanneer landen regels niet naleven, zoals de afspraken over een begrotingstekort van maximaal 3%.  Al met al toonde Kleiweg de Zwaan zich optimistisch over Europa’s toekomst, al zijn de uitdagingen zeker niet gering.   

Pieter de Savornin Lohman
 
terug