Deze Zondag

Deze Zondag
Don’t Look Up?

In de nieuwe Netflix-film van Adam McKay dreigt een reusachtige komeet de aarde te vernietigen. De film is nog maar net uitgekomen en is nu al de meest besproken en bekeken film van dit moment. Je moet een beetje door de soms wat overdreven ‘Amerikaanse stijl’ heenkijken, maar deze film verbeeldt op een intrigerende manier een wereld die de ogen sluit voor wat er gaande is. Terwijl de komeet op de aarde aankoerst, zijn er maar weinigen die het gevaar onderkennen. Gerenommeerde wetenschappers proberen de Amerikaanse president van het gevaar te overtuigen, maar de immense dreiging wordt ondergeschikt gemaakt aan persoonlijke belangen. En als een Jeff Bezos-achtige miljardair met een alternatieve analyse komt, wordt deze meer serieus genomen dan de evidente observaties van de astronomen. Ook de media halen in hun glittershows de schouders op over wat wetenschappers vrij exact hebben kunnen constateren. Hun bijdrage aan programma’s doet de kijkcijfers dalen. Ook gewone burgers willen de komeet niet zien, al wordt die steeds zichtbaarder. Overheidscampagnes met de leus ‘Don’t look up’ doen het goed. Deze film schuurt tegen de echte wereld aan. ‘Het is satire, maar omdat zoveel in het verhaal onze eigen wereld weerspiegelt, verandert ze in een tragedie’, zo schreef filmjournalist Gawie Keyser in NRC Handelsblad. Als de komeet inslaat zitten de wetenschappers in hun gezin rond de tafel te bidden. Het is het enige nog dat nog rest. Een ontroerend beeld.

In het verhaal van Elia dat wij de komende weken gaan lezen, gebeurt niet veel anders. De context waarin hij opduikt is vergelijkbaar met die van ‘Don’t look up’. Om het even in de taal van onze tijd te zeggen: de economie groeit nog steeds prima en beurskoersen doen het goed. Niets aan de hand, zou je zeggen. Koning Achab heeft het goed voor elkaar. Onder hem maakte Israël een bloeitijd door, zo zeggen historici. Het ziet er aan de buitenkant allemaal pico bello uit. Iedereen lijkt tevreden.

Maar dan komt daar ineens Elia op het toneel. ‘Mijn God is JHWH’ betekent zijn naam. Hij ziet wat niemand wil zien. Hij ziet de kale plekken. Hij ziet het leed achter de façades. Hij ziet dat er fundamenteel iets niet klopt aan die orde van Achab. Elia is te vinden bij een weduwe die nauwelijks te eten heeft. Met een zoon die ziek wordt en doodgaat. Beeld van een volk zonder toekomst. Daar waar geen camera’s staan, daar is de profeet te vinden. Niet met ‘hel en verdoemenis-preken’, maar met een woord van hoop, ontferming en liefde. Hij lijkt ons ook vandaag te willen zeggen: Kijk verder dan de waan van de dag. Kijk eens naar boven! De wereld is groter dan jouw bubbel. Aan dat verhaal kunnen wij ons laven. Hard nodig in deze schrale tijden.

Ad van Nieuwpoort
terug