Dat lachen zullen zij die wenen’

We leven in tijden van een groot demasqué. Wat zich deze dagen afspeelt rond het showbizz-sprookje van The Voice of Holland zien we op tal van fronten in onze samenleving gebeuren. Zoals nu idolen van hun voetstuk vallen zo lijkt de politiek haar gezag te verliezen. Instanties die bedoeld waren om menselijk samenleven te bevorderen, ook de kerken, vallen door de mand. Al die mensen en instituten waar we nog niet zo lang geleden op durfden te vertrouwen, worden ontmaskerd als hoogst ambigu. De tijd is haar onschuld kwijt. Waar we waarde aan hechtten of plezier aan beleefden, lijkt te zijn bezoedeld. Kunnen we nog ergens van op aan? En waar zitten wijzelf in dit spectrum?

In het verhaal van Elia is ook sprake van een grote ontmaskering. De machthebbers hebben goden binnengehaald waar het volk in is gaan geloven. Religie als opium. Opdat er maar geen kritische vragen meer worden gesteld. Geen lastige verhalen over bevrijding uit knechtschap, of liedjes als ‘de eersten worden de laatsten’ meer. Maar enkel adoratie van eigen projecties. Idolen op standbeelden. Uitvergrotingen van het eigen Ego. Heerlijk vermaak. Maar ondertussen worden kleine mensen vertrapt, kinderen geofferd en profeten vermoord. Het is niet om aan te zien.

Elia wil het aan de kaak stellen. Maar hoe doe je dat? Hij daagt het volk uit om kleur te bekennen. Maar het blijft ijzig stil. Niemand durft. De mensen zijn geworden als hun goden: stom, blind en doof. En daarom laat hij ze hun goden wakker schudden. Maar net als het volk, zwijgen ook de goden. Daar staan ze dan. Allemaal in hun hemd. Daders en slachtoffers. De enige die is overgebleven is die roepende in de woestijn.

Elia’s ontmaskering spreekt boekdelen. Want niemand ontkomt. Wijzelf ook niet. Ik niet. En Elia zelf ook niet. Breken er al andere tijden aan? Elia ziet na lang turen op de Karmel een klein wolkje. Aankondiging van wat weldadige regen voor een verdroogde wereld. Teken van hoop. Teken dat het spel van de goden ooit zal zijn uitgespeeld en de onderste steen boven. ‘Dat lachen zullen zij die wenen’.

Aanstaande zondag neemt Elia ons weer bij de hand. Opdat we niet vergeten wie het laatste woord heeft.

Ad van Nieuwpoort