Kijk hier de dienst terug
Alles wordt nieuw…

‘Een gevoel van machteloosheid loopt vaak uit op berusting’, aldus psycholoog Hans Haak. We komen het deze dagen met regelmaat tegen. ‘Je kunt er maar beter in berusten’, zeggen we dan. ‘Verzet heeft geen zin’. Ook in christelijk religieuze kring komen we deze aansporing nog weleens tegen. ‘Stil maar, wacht maar, alles wordt nieuw’, zo zongen we op de zondagschool. ‘Maar’, zo waarschuwt Haak, ‘berusting zorgt dat de vitaliteit verdwijnt’. Met als gevolg een verlammend gevoel van zinloosheid. Het doet er niet meer toe wat ik zeg of doe. Terwijl nu juist het vermogen om iets te zeggen, te schrijven en te doen een mens uniek maakt. ‘Het vermogen tot handelen in de publieke ruimte geeft zin aan het bestaan’, zo zegt ook Hanna Arendt. Een mens die zijn leven lang wegduikt voor zijn roeping, zal nooit zijn bestemming vinden.

   Uw chroniqueur wil in de eerste plaats kwijt dat onze “vaste” pianist Koen van der Linden fantastisch gespeeld heeft. Meer dan een beetje muzikale omlijsting. Degenen die al een minuut of twintig voor aanvang gesprek aanwezig waren, hebben kunnen genieten van een prachtig concert op onze fraaie vleugel.

   Ofschoon afkomstig uit een oud-gereformeerde gemeente is Rinus Otte, ambtelijk hoofd van het openbaar ministerie (alle officieren van justitie bij elkaar), niet meer gelovig. Het concept de mens is tot alle kwaad geneigd, deelt hij overigens nog wel deels. Ok, de meeste mensen deugen, maar zijn zwak. Otte is strafrecht gaan studeren en heeft dat vele jaren als rechter gepraktiseerd. In het strafrecht liggen zeer oude waarden als verlossing besloten. De mens is sindsdien niet alleen veranderd, maar ook het rechtssysteem. Beide kan het strafrecht niet veranderen. We moeten doen met wat we hebben. Een rechtsgemeenschap moet gericht zijn op de gemeenschap. Mensen zijn  op zoek naar troost en verbondenheid. Maar de mens heeft intussen te hoge verwachtingen van het rechtssysteem en vooral van het strafrecht. Dit heeft ook te maken met on ze opvatting over vrijheid. Vrijheid is geevolueerd tot mijn vrijheid.  Honderd jaar geleden richtte het strafrecht zich op de persoon van de verdachte. Het strafrecht is echter niet geschikt om de mens op te voeden. Ook niet om de veiligheid te verhogen. Strafrecht moet met mate. Strafrecht moet geen wraak willen, maar proportioneel en rechtvaardig straffen of corrigeren.

foto Michiel Goudzwaard

Ad van Nieuwpoort in gesprek met Joke Hermsen Duinzichtkerk 14 januari 2024

Dit boeiende en inspirerende gesprek van Ad van Nieuwpoort met filosofe en schrijfster Joke Hermsen over haar laatste boek Onder een andere hemel. Over heimwee en vertepijn was net zo veelzijdig als het boek zelf. De grote rijkdom aan gedachten is nauwelijks samen te vatten. Daarom raad ik u aan het boek te lezen of het gesprek terug te kijken via YouTube. Dit verslag kan slechts een globale weergave zijn.

De oorsprong van het boek ligt in de unheimische ervaring van Hermsen enkele zomers geleden in haar huis in Frankrijk. Door corona en de vele wereldcrises was zij het spoor bijster en maakte een omslag mee: op de plek waar ze zich altijd thuis voelde, werd ze bevangen door onrust en ‘vertepijn’, haar vertaling van Fernweh, een verlangen naar elders. In dit boek begon zij een biografisch onderzoek naar de betekenis van heimwee naar het bekende en vertepijn naar het onbekende aan de hand van literaire en filosofische bronnen. Deze twee schijnbaar tegengestelde begrippen kwamen in haar zoektocht steeds dichter bij elkaar.